Yatırım Teşvik Belgesi Kullanım Kılavuzu

Yatırım Teşvik Belgesi Kullanım Kılavuzu bir yatırım planlandığında ve detaylar ortaya konduğunda araştırılması gereken ilk adımdır. Ülkemizde yatırımlara birçok önemli devlet desteği uygulanmaktadır. Bunlar küresel ve ulusal rekabet gücünü doğrudan etkilemektedir. Maliyet avantajı da yaratan bu destekler ve teşviklerden doğru miktarda ve oranlarda yararlanmak çok önemlidir. Bunun için sahip olunması gereken belgenin adı Yatırım Teşvik Belgesidir.

Bu belgenin alınabilmesi için gereken başvuru koşulları mevzuat hükümlerinde belirlenmiştir. Ayrıca, Yatırım Teşvik Belgesi Başvurularının değerlendirildiği T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı - Teşvik Uygulama Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü uygulanacak teşvikler için sektör özelinde çeşitlendirilmiş kriterler dikkate almaktadır. Başvuru aşamasından, belgenin alınması ve yatırım dönemine, tamamlama vizesinin yapılması ve sonrasında uygulanacak desteklere kadar çok geniş bir dönemi kapsayacak şekilde hazırlanan Yatırım Teşvik Belgesi Kullanım Kılavuzu aşağıda sunulmaktadır.

Yatırım Teşvik Belge Kullanım Kılavuzu Nedir?

Yatırım Teşvik Belgesi Kullanım Kılavuzu bir yatırım döngüsü içerisinde çeşitli dönemler boyunca yapılacak işlemler, teşviklerden yararlanma ve zorunlu hükümler hakkında bilgi vermek amacıyla oluşturulmuştur. Teşvik alan firmaların tüm mevzuat ve uygulamalara hakim olması mümkün değildir. Bunun nedeni teşvikleri düzenleyen mevzuatın çok karmaşık olması, birden çok kurum tarafından yayımlanan başka mevzuatlarla da etkileşim halinde olmasıdır. Üstelik belirtilen mevzuat hükümleri sık sık güncellenmektedir. Bu nedenle, yatırım teşvik belgesi alan firmalara ışık tutması amacıyla basit ve sade bir kullanım kılavuzu oluşturulması amaçlanmıştır. Yatırım Teşvik Belgesi Kullanım Kılavuzu, genel usullere ve mevzuat hükümlerine göre sadeleştirilerek yatırım dönemine bağlı olarak başlıklar halinde verilmeye çalışılmıştır.

Yatırım Teşvik Belge Kullanım Kılavuzu Kapsamı

Yatırım Teşvik Belgesi Kullanım Kılavuzu temel bir yatırım sürecini oluşturan 4 dönemi kapsar;

1. 1. Yatırım Teşvik Belgesi Başvuru Kılavuzu
2. 2. Yatırım Dönemi Teşvik Belgesi Kullanım Kılavuzu
3. 3. Yatırım Tamamlama Vizesi Kılavuzu
4. 4. Yatırım Tamamlama Sonrası İşlemler Kılavuzu

1. Yatırım Teşvik Belgesi Başvuru Kılavuzu

Yatırım Teşvik Belgesi başvuru işlemleri Kullanım Kılavuzunun birinci adımını oluşturur. Yatırım projesini oluşturmadan önce yapılması gereken bazı prosedürler vardır. Öncelikle bunlar tamamlanır ve belge başvurusu yapılır. Aşağıda maddeler halinde başvuru işlemleri açıklanmıştır.

1. 1. Yetkilendirme: Yatırım Teşvik Belgesi başvurusu yapılabilmesi için E-TUYS adı verilen elektronik sistemde yetki tanımlanması gerekir. E-TUYS Yetkilendirme olarak adlandırılan bu işlem için öncelikle şirketin KEP adresi ve E-İmzası bulunmalıdır. Daha sonra şirket yetkilileri kaşeli ve imzalı olarak Dilekçe ve Kullanıcı Yetkilendirme Formu, bir de noter onaylı Taahhütname hazırlar.
2. 2. Yetki Başvurusu: Hazırlanan tüm belgeler şirketin KEP adresi üzerinden elektronik imzalı yazışma paketi formatı seçilerek Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğüne ait olan [email protected] adresine iletilir. Başvuru takip edilir, olası bir aksilik durumunda ilgili kişilerle iletişime geçilerek hatalar düzeltilir. Eğer yeniden başvuru yapılması gerekiyorsa yine KEP sistemi üzerinden yeniden gönderim sağlanır.
3. 3. E-TUYS Firma Kaydı: E-TUYS sisteminde alınacak yetkinin ardından sisteme firma bilgilerinin kaydedilmesi gerekir. E-TUYS Firma Tanımlama başvurusu yeniden onaya sunulur, ilgili personelce uygun bulunması durumunda Yatırım Teşvik Belgesi Başvuru ekranı aktif hale gelecektir.
4. 4. Yatırım Teşvik Belge Başvurusu: Yatırım projesiyle ilgili tüm detaylar belirlenebildiği ölçüde hazır hale getirilmelidir. Proje ile ilgili varsa diğer kurum ve kuruluşlardan temin edilmesi gereken belgeler hazır edilmelidir. Eğer yatırım konusu veya kapasitesi yönünden Çevresel Etki Değerlendirmesine tabi ise mutlaka ÇED belgesi ya da görüş yazısının başvuru öncesi hazır edilmesi gerekir. Yatırım projesi tamamen ETUYS sistemi üzerindeki ekranlar kullanılarak hazırlanır. Makine ve Teçhizat Listelerinde yer alan tüm satırlar ithal veya yerli sekmelerindeki kısımlara işlenir. Tüm makineler için doğru GTİP kodu, makine tanımı, adet ve set bilgisi, miktar ve yaklaşık fiyat girilir. Fiyatlar yatırım dönemi boyunca değişlik gösterse de yaklaşık olarak uygun bir fiyat girilmelidir. Bunun için başvuru öncesi proforma faturaların hazır edilmesi faydalı olacaktır.
5. 5. Başvurunun Kuruma İletilmesi: Bilindiği üzere, 2022 yılı itibarıyla Yatırım Teşvik Belgesi başvuruları ücreti hale gelmiştir. Bu ücrete 2023 yılında ise bir zam yapılarak 2023 yılında uygulanacak başvuru ücretleri belirlenmiştir. Eksiksiz bir biçimde hazırlanan projenin belgelerle desteklenmesi gerekir. Gereken tüm belgelerin de yer aldığı yatırım projesi bir bütün olarak onaya sunulacaktır. Bunun için öncelikle başvuru ücreti ödenmelidir. Ödemeler bakanlık web sayfasında bulunan e-tahsilat modülü kullanılarak kredi kartıyla yapılmaktadır. Ödeme yapıldıktan sonra yeniden başvuru ekranına dönülerek e-imza ile imzalanan başvuru kuruma iletilir.
6. 6. Başvurunun Takip Edilmesi: Başvuru belirli bir süre uzmanlar tarafından incelendiğinde onaylanabilir, ilave bilgi ve belge talep edilebilir veya reddedilebilir. Belge onaylandığında yapılması gereken bir sonraki başlıkta açıklanmaktadır. Ancak, ilave bilgi ve belge talep edilmesi durumunda yasal süresi içerisinde eksiklikler giderilerek yeniden başvuru yapılır. Bu başvurunun değerlendirilmesinin ardından başvuru için nihai karar verilir. Bu karar onaylanma veya reddedilme şeklindedir. Reddedilen başvurular için idarenin hatası varsa gerekçeli bir başvuru yapılır. Eğer yatırım projesi teşvik edilmeye uygun değilse yatırım teşviksiz yapılabilecektir. Bu durumda yapılabilecek bir işlem yoktur.
7. 7. Yatırım Teşvik Belgesinin Düzenlenmesi: Onaylanan başvurunun ardından elektronik ortamda Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenir. Buna günümüzde e-teşvik belgesi veya e-belge adı verilebilmektedir. Artık tüm işlemler elektronik ortamda yürütülmek üzere E TUYS sisteminde belgenin onaylı sureti kaydedilir.

2. Yatırım Teşvik Belgesi Yatırım Dönemi Kullanım Kılavuzu

Yatırım Teşvik Belge Kullanım Kılavuzunun ikinci bölümü ise yatırı dönemi işlemleri kapsamaktadır. Yatırım Tşevik Belgesi düzenlendikten sonra başlayan yatırım dönemi boyunca belgenin nasıl kullanılacağı, desteklerden nasıl yararlanılacağı ve nelere dikkat edilmesi gerektiği ile ilgili detaylı bilgiler özet bir şekilde verilmiştir. Yatırımcıların ve yatırım teşvik alan firmaların bu satırları mutlaka okumasını öneriyoruz.

1. 1. Yatırım Teşvik Belgesinin Görüntülenmesi: Fiziksel olarak basılı bir belge gönderilmeyecektir. Bu nedenle onaylanan belgenin elektronik bir kopyası bulunur. Bu kopyanın görüntülenmesine E-TUYS Yatırım Teşvik Belgesi Sorgulama adı verilir. E-Devlet sistemi ile de girilerek sorgulama yapılabilen bu ekran sayesinde belge görüntülenebilmektedir. Bunu yatırımcının kendisi yapabileceği gibi, teşvik belge id ve teşvik belge no bilgilerini paylaşarak makine satıcıları, diğer kamu kurumları, bankalar, leasing şirketleri veya diğer üçüncü taraflarla teşvik belgesini paylaşabilir.
2. 2. KDV İstisna Yazısının Alınması: Bir Yatırım Teşvik Belgesi onaylandığında ekinde yerli veya ithal makine ve teçhizat listelerinde yer alan bir ya da birden çok makine onaylanmaktadır. Bu makineler için genellikle KDV İstisnası uygulanır. Bundan yararlanmak için öncelikle İnternet Vergi Dairesi üzerinden firma ekranına giriş yapılarak; KDV İstisna İşlemleri ekranına geçilir. Buradan Yeni İstisna Talebi oluşturulur, ardından 9A Yatırım Teşvik Belgesi Sahibi Mükellefe Verilecek İstisna Belgesi seçilerek başvuru yapılır. KDV İstisna Belgesi onaylandığında artık teşvikli makine alımlarının yapılması mümkün olacaktır.
3. 3. Yerli Makine Alımları: Yerli temin edilecek makineler için satıcılara E TUYS sistemi üzerinden bildirim yapılması ve barkod iletilmesi gerekir. Bu barkod ile sisteme giriş yaparak onaylı satır bilgilerini görüntülemek mümkündür. Bu işleme E-TUYS Makine Doğrulama adı verilir. Satıcılar, Yatırım Teşvik Belgesi, ilgili makinenin bilgileri ve KDV İstisna Yazısını görmek ve kontrol etmek durumundadır. Ardından teşvikli (KDV'den muaf) fatura kesilmesi mümkündür. Kesilen faturaların uygun bir biçimde sisteme kaydedilmesi gerekir. Bu işleme de E-TUYS Fatura Girişi adı verilir. Faturaların kaydedilmemesi durumunda satıcı firmalar KDV iadelerini alamayacaktır. Bu nedenle yatırımcı tarafından zamanında fatura girişi yapılması makine tedarikçileri açısından büyük bir önem taşımaktadır.
4. 4. Makine İthalatı: Onaylı ithal listelerde yer alan makineler için KDV İstisnası ve Gümrük Vergisi Muafiyetinden yararlanmak mümkündür. Bunun için öncelikle onaylı listede bulunan ithal makine satırına gidilir ve bu satır için gerçekleşme işlemi yapılır. Bu işlemin arından Gümrük İd tarihi ve sayısı oluşur. Bu bilgiler ile birlikte KDV İstisna Yazısının da beyana dahil edilmesi gerekir. Eğer kullanılmış makine ithalatı yapılacaksa T.C. Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğünden kullanılmış makine ithal izni alınması da şarttır.
5. 5. Revizyonlar: Onaylı belgede kayıtlı bilgiler ile ilgili ihtiyaç olması halinde revizyon yapmak mümkündür. 3 yıl için düzenlenen belgenin 1,5 yıl kadar süre uzatımının yapılması, yerli listeye eklenmesi gereken bir makine olduğunda yerli ya da ithal makine ve teçhizat liste değişikliği yapılması mümkündür. Yatırım Teşvik Belgesinde kayıtlı bilgilerden; sabit yatırım tutarının, finansman koşullarının, özet şartların, yatırım yerinin, yatırım türünün ya da bir başka bilginin değiştirilmesi gerektiğinde yatırım teşvik belgesi revizyonları yapılır. Teşvikli temin edilen makinelerden bir ya da birkaçının satılması ya da ihraç edilmesi gerektiğinde sırasıyla satış izni ya da ihraç izni alınır. Eğer belge bir bütün olarak devredilecekse ya da teşvikli bir makine bir başka teşvik belgesi kapsamına devredilecekse bu durumda devir işlemlerinin yapılması gerekir.
6. 6. Finansal Kiralama İşlemleri: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında finansal kiralama ya da leasing yoluyla makine ve teçhizat temin edilmesi mümkündür. Bunun için ilgili satırların finansal kiralama şirketine devri yapılır ve yatırımcının teşvik belgesinden doğan haklarından finansal kiralama aracılığıyla dolaylı yoldan yararlanması sağlanır. Bu durumda, yatırımcının KDV İstisnası hakkından finansal kiralama şirketi yararlanarak makine teminini yapar, teslim tesellüm belgesi düzenlenerek makine yatırımcıya teslim edilir. Ödemeler tamamlandığında ise mülkiyet devri yapılır.
7. 7. Yaygın Hatalar: Onaylı listede yer almayan hiçbir makine teşvikli temin edilmemelidir. Onaylı listede yer aldığı şekilde temin edilmeli, başka bir makine bu tanıma uydurularak teşvikli temin edilmemelidir. Onaylanan miktardan fazla teşvikli makine temin edilmemelidir. Ayrıca, bina inşaat veya diğer harcama sayılabilecek hiçbir harcama makine teçhizat listesi kapsamında sağlanan KDV İstisnasından yararlanacak şekilde temin edilmemelidir. Yatırım Teşvik Belgesi yatırım malları için teşvik sağlar, sarf malzemeleri, hammadde ya da aramalları için herhangi bir teşvik uygulanmaz.
8. 8. Yatırım Döneminin Tamamlanması: Yatırım dönemi tamamlandığında vaktinde tamamlama vizesi başvurusu yapılmalıdır. Aksi durumda, belgenin iptaline kadar gidilebilecek çok ciddi yaptırımlarla karşı karşıya kalınması mümkündür. Eğer açık bir belge kapsamında hiçbir harcama yapılmamışsa bu durumda belgenin iptali gerekir. Eğer süresi içerisinde yatırım tamamlanmış fakat çeşitli nedenlerle re'sen iptal edilmiş ise eğer mümkünse yatırım teşvik belgesinin iptal kaldırması yapılabilir. Bu durumda ödenmemiş cezaların veya müeyyidelerin silinmesi mümkün olacaktır.

3. Yatırım Tamamlama Vizesi Kılavuzu

Yatırım tamamlandığında, tüm harcamalar yapılıp belgeleri alındığında artık teşvik belgesinin kapanışının yapılması gerekir. Bu işleme yatırım tamamlama vizesi adı verilir. Bu işlem ile ilgili detaylar aşağıda yer almaktadır.

1. 1. Tamamlama Vizesi Başvuruları: Yatırım dönemi bittiğinde veya belgenin süre uzatımı da dahil olmak üzere süresi tamamlandığında yatırım tamamlama vizesi başvurusunun yapılması gerekir. Bu işlem yine benzer şekilde E-TUYS sistemi üzerinden yapılmaktadır. Bu işleme mevzuata ve teşvik uygulamalarına göre E-TUYS Tamamlama Vizesi adı verilir.
2. 2. Ekspertiz: Bakanlık uzmanlarından oluşan iki ya da üç kişilik bir eksper heyeti yerinde inceleme yaparak ekspertiz raporunu oluşturur. Bu rapor kapsamında temin edilen makineler ve istihdam koşulları tespit edilir. Bu rapor tamamlama vizesi değerlerine esas teşkil eder.
3. 3. SGK Prim Destekleri: Tamamlama vizesinin yapılmasının ardından SGK ile bağlı bulunduğunuz SGK İl Müdürlüğüne bilgiler iletilir. Bu iletimin ardından SGK Primi İşveren Hissesi Desteği, SGK Primi İşçi Hissesi Desteği ve Gelir Vergisi Stopajı Desteğinden yararlanılır. Bu destekler tüm Yatırım Teşvik Belge Türlerinde, tüm Yatırım Teşvik Bölgelerinde eşit şartlarda uygulanmayabilir. Bölgelere göre uygulanacak Destek Unsurları ve Destek Oranları karmaşık bir konudur ve çok farklı kriterlere göre belirlenir.

4. Yatırım Tamamlama Sonrası İşlemler Kılavuzu

Yatırım Teşvik Belgesi Kullanın Kılavuzu kapsamında oluşturulan önemli bir bölüm de tamamlama vizesi sonrasında yapılması gereken işlemler ve dikkat edilmesi gerekenlerdir. Bunlar aşağıda açıklanmıştır;

1. 1. Tamamlama Vizesi Sonrası Destekler: SGK Prim Destekleri ve Gelir Vergisi Stopajı Desteği daha önce de belirtildiği üzere tamamlama vizesi sonrasında uygulanmaktadır. Vergi İndirimi desteği yatırım döneminde başlayabilir ve sonrasında sürebilir. Vergi İndirimi için süre sınırı bulunmamakta bunun yerine bir tutar sınırı bulunmaktadır. Toplam yatırım tutarı ile yatırıma katkı oranının çarpılması sonucunda elde edilen tutar kadar vergi indirimi sağlanması mümkündür. Bu nedenle yatırım döneminden sonra da uygulanmaya devam etmektedir.
2. 2. Faaliyet Zorunluluğu: Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında gerçekleştirilen bir yatırım için 5 yıl faaliyet zorunluluğu bulunmaktadır. Bu zorunluluk makinelerin fiili temin tarihi itibarıyla en az 5 yıl faaliyette bulunması anlamına gelir. Bu nedenle, teşvikli malların yatırım yerinde 5 yıl boyunca bulundurulma zorunluluğu vardır. Herhangi bir nedenle satılması veya ihraç edilmesi gerektiğinde yine bakanlık izni alınması gerekmektedir.

Uyarılar

Yatırım Teşvik Belgesi Kullanım Kılavuzu teşvik mevzuatı, ilgili mevzuat hükümleri ve teşvik uygulamaları çerçevesinde, yıllar içerisinde edindiğimiz bilgi ve deneyimlere dayalı olarak hazırlanmıştır. Bunlar, bir taahhüt veya resmi kurum görüşü niteliği taşımaz. Şirketimiz açısından bağlayıcı bilgi niteliği taşımaz. Güncelliği ve geçerliliği tarafımızca taahhüt edilmez. Yalnızca genel bilgilendirme amacıyla oluşturulmuş olup, her yatırımcı kendi sorumluluğunu taşır. Bu bilgilere dayalı herhangi bir işlem tahsis edilmesi, doğruluğu, güncelliği ya da geçerliliği tarafımızca garanti edilmez. Burada yer alan bilgilere dayalı olarak işlem yapan yatırımcılar için hiçbir sorumluluk tarafımızca kabul edilmemektedir. Doğru bilgiye erişim, mevzuat hükümlerine uygun hareket etmek tamamen yatırımcının kendi sorumluluğundadır.

© 2000-2023 Teşvik Merkezi. Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılması, çoğaltılması ve doğrudan kullanılması yasaktır.
* Bu sayfa "Yatırım Teşvik Belge Kullanım Kılavuzu" hakkında detaylı bilgi verilmesi amacıyla teşvik mevzuatı ve uygulamalarına dayalı olarak Teşvik Merkezi uzmanları tarafından hazırlanmıştır. İçerik ve görsellere ilişkin tüm haklar Teşvik Merkezi'ne aittir.