Yatırım Yeri Tahsisi

Yatırım Yeri Tahsisi

Yatırım Yeri Tahsisi başta turizm, hayvancılık ve imalat sanayi yatırımları olmak üzere çeşitli çeşitli sektörlere yapılan yatırımlara uygun yer teminini amaçlayan mekanizmadır. Bazı yatırımlar için çok geniş bir yatırım alanına ihtiyaç vardır. Yatırım yeri satın almak veya kiralamak oldukça maliyetlidir. Bu maliyetin, yatırımcının önünde engel teşkil etmesini önlemek amacıyla Yatırım Yeri Tahsisi uygulaması yürürlüğe konmuştur. Bu sayede, yatırımcılara 49 yıl süreyle çok uygun koşullarda yer sağlamak mümkündür.

Yatırım Yeri Tahsisi Nedir

Yatırım Yeri Tahsisi, birçok sektörde yapılacak yatırımlara ön izin, kullanma izni veya irtifak hakkı şeklinde Hazine taşınmazlarının tahsis edilmesidir. Bu destek unsurunu ihtiva eden bölgesel nitelikte Yatırım Teşvik Belgesine sahip olan yatırımcılar bu destekten yararlanabilmektedir. Öncelikle, yatırım projesi ile uyumlu bir yer tespit edilir. Mümkünse, alternatif yatırım yerlerinin de tespiti yapılır. Daha sonra bu yatırım yerlerinin tahsis işlemlerine bağlamak için gerekli kurumlar nezdinde girişimlerde bulunulur. Bunlardan en önemlisi Yatırım Teşvik Belgesi teminidir. Yatırım Teşvik Belgesi, yatırım yeri tahsisi işlemleri tesis edilirken oldukça önemli avantajlar sağlamaktadır.

Hangi Yatırımlara Yer Tahsisi Yapılabilir

Yatırım Yeri Tahsisi, eğitim, turizm, sanayi, hayvancılık, yenilenebilir enerji, entegre metal üretimi, petrokimya, biyoteknoloji, nanoteknoloji, bilgi teknolojileri, elektronik, ilaç ve tıbbi cihaz, kimyasal maddeler, raylı sistemler, savunma, hava ve uzay teknolojileri ile tarım teknolojileri alanında yatırım planlayan gerçek ve tüzel kişiler için yapılır. Bu sektörlerde faaliyet göstermek üzere Yatırım Teşvik Belgesi temin eden yatırımcılara Hazine arazileri üzerinde yatırım yeri tahsisi yapılabilmektedir.

Yatırım Yeri Tahsisi Başvuruları Nasıl Yapılır

Yatırım Yeri Tahsisi Yatırım Teşvik Belgesine sahip olan yatırım projeleri için yapılmaktadır. Bu nedenle, Yatırım Yeri Tahsisi başvurusu yapılmadan önce Yatırım Teşvik Belgesi veya yatırımın karakteristik özelliklerinin yer aldığı Ön Tahsis Yazısı alınması gerekir. Daha sonra yatırım yeri tahsisi için yapılacak başvurular;

• a- T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına, veya
• b- Taşınmazın bulunduğu yerdeki Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne (Emlak Müdürlüğü, Milli Emlak Müdürlüğü veya Milli Emlak Şefliği), yapılır.

Tahsise Uygun Yatırım Yeri Nereden Bulunur

Yatırım Yeri Tahsisi desteğinden yararlanmak için yatırıma uygun bir yeri tespit etmek yatırımcının sorumluluğundadır. Bakanlıkça uygun bulunan taşınmazlar Milli Emlak Genel Müdürlüğünün web sayfasında en az bir aylık başvurusu süresi bırakılacak şekilde ilana çıkar. Bu taşınmazlar için başvuru yapılabileceği gibi yatırımcı tarafından tespit edilen bir Hazine arazisinin de ilana çıkışı için işlemler başlatılabilir. Ancak bu süreç oldukça uzun ve zorlu bir süreçtir. İlana çıkan taşınmazlara başvuru yapılabilmesi için mutlaka bu yatırım yeri için düzenlenen ve Yatırım Yeri Tahsisi destek unsurunu ihtiva eden Yatırım Teşvik Belgesi ile birlikte başvuru yapılması gerekir.

Yatırım Yeri Tahsisi Başvuruları Nasıl Değerlendirilir

Yatırım Yeri Tahsisi başvurusu yapıldığında öncelikle değerlendirme komisyonu kurulur. Başvurular; vali (veya görevlendirilen vali yardımcısı), taşınmazın yer aldığı bölgedeki en yüksek dereceli memur, taşınmazdan sorumlu birim amiri, belediye imar müdürü ve yatırımın ilişkili olduğu bakanlığın il müdüründen oluşan kurul tarafından değerlendirilir. Kurul; yatırımın finansman kaynakları ile yatırımcının mali durumu, yatırım tutarını, vaziyet planının uygulanabilirliğini, yatırıma ne kadar açık ve kapalı alan ihtiyacı olduğunu dikkate alarak değerlendirme yapar. Yatırım tutarının;

1. 1. Tarım ve hayvancılık yatırımlarında rayiç değer bir katı,
2. 2. Turizm yatırımlarında rayiç değer iki katı,
3. 3. Diğer yatırımlarda rayiç değerin üç katı, olması gerekir.
4. * Rayiç değer taşınmazın maliki idarelerce takdir edilen değerdir.

Birden fazla yatırımcı aynı taşınmaz için talepte bulunduğunda ise yatırımcının öz kaynakları, taahhüt edilen istihdam sayısı ve toplam sabit yatırım tutarı dikkate alınarak puanlama yapılır. En yüksek puanı alan yatırımcı, diğer kriterleri de sağlamak kaydıyla, taşınmaz üzerindeki hak elde etme imkanına sahip olur.

Yatırım Yeri Tahsisi Başvuru Evrakları Nelerdir

Yatırım Yeri Tahsisi başvurularında gerekli belgeler aşağıda verilmiştir. Bunların tamamı bir dilekçe ekinde, talep formu ile birlikte bakanlığa veya bakanlığın ilgili birimine sunulmalıdır.

1. 1. Yatırım Teşvik Belgesi: Başta Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Belgesi olmak üzere teşvik belgesinin düzenlenmesine esas teşkil eden belgelerde eksiklik olmaması durumunda Yatırım Yeri Tahsisi destek unsurunu ihtiva eden Yatırım Teşvik Belgesi.
2. 2. Ön Tahsisi veya Karakteristik Değer Yazısı: ÇED Belgesi veya yatırım yerine bağlı olması nedeniyle temin edilemeyen bir başka belge bulunması halinde Yatırım Teşvik Belgesi yerine geçebilecek olan yatırımın tüm karakteristik bilgilerini içeren Ön Tahsis veya Karakteristik Değer yazısı.
3. 3. Yatırımcı bilgileri, yatırım yeri bilgileri, yatırım tutarı, istihdam, makine ve teçhizat gibi yatırım projesine ilişkin detay bilgilerin yer aldığı Yatırım Bilgi Formuna.
4. 4. OSB veya EB Yazısı: Yatırım konusu itibarıyla Organize Sanayi Bölgesi (OSB) veya Endüstri Bölgesi (EB) içerisinde yapılabilecek yatırımlar için OSB/EB içinde boş parsel bulunmadığına veya yatırımın bölge içerisinde yapılamayacağına ilişkin yazı.
5. 5. Vergi Borcu Yoktur Belgesi
6. 6. Bilanço: Taahhüt edilen yatırımın en az %20'sini karşılayacak miktarda özkaynağa sahip olunduğunu gösterir YMM, SMMM veya Vergi Dairesince onaylı bilanço.
7. 7. Fizibilite Raporu ve Finansman Tablosu: Yatırım projesinin 50 milyon TL'yi aşması halinde yatırım konusu için hazırlanan güncel tarihli ve yetkinliği kabul edilebilir kişilerce hazırlanmış fizibilite raporu ve finansman tablosu
8. 8. Başvuru ücretinin yatırıldığını gösterir makbuz
9. 9. Vaziyet Planı: 1/200 veya 1/500 ölçekli parsel sınırı ve yapı yaklaşma sınırı ile varsa tüm imar koşullarının yer aldığı, bakanlık esaslarına uygun hazırlanmış vaziyet planı
10. 10. Şirket Evrakları: Oda sicil kayıt sureti, şirket ana sözleşmesi, imza sirküleri, temsilcilerin yasal adresleri, ticaret sicili gazeteleri ve vergi levhası gibi şirket evrakları
11. 11. Şirket Mali Göstergeleri: İşletme hesabı özeti, son üç yıllık bilanço, son üç yıllık mali tablolar ve halka açık şirketler için halka açılma oranını gösterir belge

Başvuru Ücretleri Ne Kadardır

Yatırım Yeri Tahsisi başvuru ücreti; birinci bölgede 2.500-TL, ikinci bölgede 2.000-TL, üçüncü bölgede 1.500-TL, dördüncü ve beşinci bölgelerde 1.000-TL, altıncı bölgede ise 500-TL olarak belirlenmiştir.

Yatırım Yeri Tahsisi başvuru ücretleri talep edilecek taşınmazın bulunduğu ildeki idarenin muhasebe birimine aşağıdaki başvuru ücretinin yatırılması gerekir.

Yatırım Yeri Tahsisiyle İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yatırım Yeri Tahsisi desteğinin uygulanma süreci oldukça kapsamlı ve karmaşıktır. Bu sürecin azami titizlik ile yönetilmesi gerekir. Birden çok kurum koordinasyonu altında yürütülen sürecin tüm kurumların mevzuatlarına uyumu esastır. Burada dikkat edilmesi gereken bazı yaygın hatalar açıklanmıştır.

1. 1. Yatırım Teşvik Belgesinin destek unsurları tablosunda mutlaka Yatırım Yeri Tahsisi destek unsuru yer almalıdır.
2. 2. ön Tahsisi veya Karakteristik Değer yazısı düzenlendiğinde, mutlaka yatırımın bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenebilecek nitelikte olduğu, bu kapsamda yatırım yeri tahsisi destek unsurunun uygulanacağı belirtilmelidir.
3. 3. Toplam sabit yatırım tutarının, yatırım sektörüne göre taşınmaz için belirlenen rayiç bedelin kaç katı olması gerektiğine dikkat edilmesi gerekir.
4. 4. Taahhüt edilen istihdam sayısına 5 yıl boyunca birebir uyulması gerekir. Bu 5 yıllık süreç işletmenin faaliyete geçiş tarihinden itibaren 5 yıldır. Bu sürenin tamamlanmasının ardından herhangi bir istihdam zorunluluğu kalmaz.
5. 5. Yatırım dönemi içerisinde herhangi bir nedenle irtifak hakkı veya kullanma izni üçüncü kişilere devredilebilir. Öte yandan, ön izin devredilemez, ön izin süresi içerisinde ortak alınamaz.
6. 6. Mücbir sebepler hariç öngörülen sürede yatırımın en az %50'si tamamlanamadığında veya öngörülen istihdam taahhüdüne %10'u aşan oranda uyulmaması durumunda yararlanılan tüm destekler geri alınır. Bu destekler; irtifak hakkı veya kullanma izni olarak sağlanan indirim, alınmayan hasılat payı ve diğer sağlanan tüm faydalar geri alınacaktır.

Süre Sonunda Tahsis Edilen Yatırım Yeri Ne Olur

İrtifak hakkı veya kullanma şekli usulü ile tahsis edilen yatırım yerinin sözleşme süresi tamamlandığı durumda; makine, teçhizat ve demirbaşlar hariç, yapı ve tesisler idareye intikal eder. Ancak, yatırımcı talebi ile yapı ve tesisler de dikkate alınmak suretiyle doğrudan irtifak hakkı tesisi veya kullanma izni verilmesi mümkündür.

Ayrıca, yatırım tamamlandıktan sonra tevsi yani kapasite artışı veya modernizasyon yatırımları yapılması muhtemeldir. İstihdam desteklerinden daha fazla ve etkin bir biçimde yararlanılabilmesi için genellikle yatırımlar birden çok faz halinde planlanmaktadır. Çeşitli fazlara bölünerek tamamlanan yatırımlar bu sayede daha etkin bir istihdam desteğinden yararlanmaktadır. Bu aşamada yeni Yatırım Teşvik Belgesinin planlanması için de danışmanın görüşlerine başvurulması faydalı olacaktır.

Yatırım Yeri Tahsisi Danışmanlık Hizmetleri

Yatırım Yeri Tahsisi ile ilgili süreç oldukça uzundur. Birden çok kurum nezdinde farklı izin ve belgelerin temini ve sürecin etkin takibini gerektirir. Bu süreçte sıklıkla ihtiyaç duyulabilecek hizmetler aşağıda sıralanmıştır.

1. 1. Yatırım Teşvik Belgesi: Yatırım yerine uygun ve yer tahsisi desteğini içerecek şekilde alınacak bir Yatırım Teşvik Belgesi gerekmektedir. Bu belgede kayıtlı bilgilerin de yatırım yeri ile uyumlu olması büyük önem taşımaktadır. Sınırlı bir zaman için ilanda kalacak olan yatırım yerleri için başvuru yapılması için belgenin temin süresi çok önemlidir. Tüm bunları dikkate alarak tarafımızca işleme uygun belge en hızlı ve hatasız şekilde alınır.
2. 2. Vaziyet Planı: Yatırım yerinin incelenmesi, imar planına dikkat edilmesi ve yatırım konusu ile uyumlu olacak şekilde vaziyet planının düzenlenmesi gerekir. Vaziyet planı formatı bakanlıkça belirlenmiştir. Buna birebir uyumlu olmak gerekir.
3. 3. Diğer Kurum İzin ve Yazıları: Yatırım konusu itibarıyla ilgili kurum ve kuruluşlardan temin edilmesi gereken belgeler bulunduğunda, bunların doğru formatta, eksiksiz, hatasız ve zamanında temini gerekir.
4. 4. Yatırım Projelendirme: Yatırım projesinin yatırım yeri ile uyumu, taşınmazın emlak değeri, rayiç bedeli, uygun açık ve kapalı alanlar dikkate alınarak yatırım projesinin eksiksiz yapılması gerekir.
5. 5. Süreç Takibi: Milli Emlak nezdinde sürecin adım adım takip edilmesi, gerekli tüm adımlarda bilgi ve belge akışının kesintisiz sağlanması gerekir.

Tüm koşulları dikkate alınarak Yatırım Yeri Tahsisi sürecini bir bütün olarak takip ediyor ve sonuçlandırıyoruz. Danışmanlık hizmetlerimizin kapsamı ve koşulları için bize danışabilirsiniz.

 

© 2000-2023 Teşvik Merkezi. Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılması, çoğaltılması ve doğrudan kullanılması yasaktır.
* Bu sayfa Yatırım Yeri Tahsisi hakkında detaylı bilgi verilmesi amacıyla teşvik mevzuatı ve uygulamalarına dayalı olarak Teşvik Merkezi uzmanları tarafından hazırlanmıştır. İçerik ve görsellere ilişkin tüm haklar Teşvik Merkezi'ne aittir.