Enerji Yatırım Teşvikleri

Enerji Yatırım Teşvikleri

Enerji Yatırım Teşvikleri, gerek elektrik enerjisi üretimi amaçlı gerekse öztüketim amaçlı uygulanmaktadır. Elektrik enerjisi üretimi için çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Bunlardan bazıları sürdürülebilir kaynaklara dayalı enerji üretimidir. Örneğin, güneş enerjisi, rüzgar enerjisi gibi sürdürülebilir kaynakların kullanılması ile elektrik enerjisinin üretilmesidir. Bunun yanında kömür veya doğalgaz gibi kaynakların kullanılması yoluyla elektrik üretilebilir. Tüm bunlara ilave olarak özellikle yoğun ısı kullanımı bulunan proseslerde atık ısıdan elektrik enerjisi üretimi de mümkündür. Enerjinin üretim biçimine göre uygulanacak yatırım teşvikleri de farklılık göstermektedir.

Enerji Yatırımları

Enerji Yatırımları düşünüldüğünde günümüzde ilk akla gelen GES yani güneş enerjisi santralleridir. GES yatırımları özellikle son 10 yılda çok büyük hız kazanmıştır. Temiz, sürdürülebilir enerji üretim yöntemi olarak ülkemizde oldukça fazla uygulanmaktadır. GES projelerinin ardından RES yani Rüzgar Enerjisi Santralleri gelmektedir. Jeotermal ve hidroelektrik santralleri ise diğer yenilenebilir enerji yatırım türleridir. Bunların yanında fosil yakıtlardan kömür ve doğalgaza dayalı elektrik üretim teknolojileri mümkündür. Tüm bunların yanında enerji yoğun yatırımlar için cojen veya kojen olarak adlandırılan atık ısı geri kazanım yöntemleri mevcuttur. Bu yatırımların tamamının ayrı ayrı teşvik sistemi kapsamında değerlendirilmesi mümkündür.

Enerji Yatırım Teşvikleri Nelerdir

Enerji yatırım teşvikleri düzenlenecek yatırım teşvik belgesi kapsamında devlet yardımlarının uygulanmasını sağlayan destek sistemidir. Enerji yatırımları için iki farklı teşvik sistemi öngörülmüştür. Bu sistemler;

1. 1. Genel Yatırım Teşvik Sistemi
2. 2. Bölgesel Yatırım Teşvik Sistemi

Enerji yatırımlarının teşvikinde ağırlıklı olarak uygulanan sistem geneldir. Ancak, GES yani güneş enerjisi yatırımlarında istisnai olarak 2022 yılından itibaren bölgesel yatırım teşvik belgesi düzenlenmektedir. Üstelik 1., 2., 3. ve 4. bölgelerde yer alan yatırımlar için 4. bölge destekleri uygulanmaktadır. Buna ilave olarak yerli kömür ile termik santralde elektrik enerjisi üretimi de bölgesel kapsamda değerlendirilmekte, bunun dışındaki yatırımlar genel sistem kapsamında desteklenmektedir.

Enerji Yatırımlarına Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesi Türleri

Enerji yatırım teşvikleri, hangi konuda yatırım yapılacağı ile doğrudan ilgilidir. Yenilenebilir enerji özellikle desteklenmekte, diğer yöntemler daha düşük seviyede teşvik edilmektedir. Bunun nedeni, küresel düzeyde sürdürülebilir enerji politikalarının benimsenmiş olmasıdır. Yatırım türüne göre düzenlenebilecek belge türü ve destek kapsamı aşağıda verilmektedir.

1. 1. GES - Güneş Enerji Santrali Yatırım Teşvikleri: Bu kapsamda bölgesel nitelikli belge düzenlenmektedir. Önceden genel nitelikli belge düzenlenirken 2022 yılı itibarıyla bölgesel yatırım teşvik belgesi düzenlenmekte, 4. bölge destekleri uygulanmaktadır.
2. 2. RES - Rüzgar Enerji Santrali Yatırım Teşvikleri: Rüzgar enerjisine uygun bölgelerde kurulacak RES santralleri genel teşvikler kapsamında desteklenmektedir.
3. 3. HES - Hidroelektrik Enerji Santrali Yatırım Teşvikleri: Hidroelektrik enerji akarsuların potansiyelinden yararlanacak şekilde elektrik enerjisi üretimini amaçlamaktadır. Bu yatırımlar genel kapsamda desteklenmekte, makine ve teçhizat için KDV İstisnası ve Gümrük Vergisi gibi teşvikler uygulanmaktadır.
4. 4. JES - Jeotermal Enerji Santrali Yatırım Teşvikleri: Jeotermal bölgelerde bu enerjiden faydalanarak elektrik enerjisi üretimidir. Bu kapsamda değerlendirilen yatırımlar için genel nitelikli belge alınması mümkündür.
5. 5. Termik Santral Yatırım Teşvikleri: Yerli kömür kullanımına dayalı termik santraller bölgesel, diğerleri genel teşvik sistemi kapsamında desteklenmektedir. Doğalgaz santralleri de benzer biçimde genel sistem kapsamında değerlendirilmektedir.
6. 6. Atık Isıdan Elektrik Enerjisi Üretim Sistemleri: Kojenerasyon, kojen ya da cojen olarak adlandırılan bu sistemler yüksek ısı kullanılan proseslerde oluşan atık sının elektrik enerjisi üretimi amacıyla kullanılmasını sağlamaktadır. Bu sistemler, Öncelikli Yatırım Teşvik Sistemi kapsamında değerlendirilmektedir.
7. 7. İkincil Yakıtlar ve Biyoenerji: Atıklar, geri dönüştürülemeyen atıklar, biyo atıklar ve diğer ikincil yakıtların kullanımı ile elektrik enerjisi üretimi yatırımları da genel teşvik sistemi kapsamında değerlendirilmektedir.

Enerji Yatırımlarına Uygulanan Destekler

Enerji yatırım teşviklerinde hangi sistem olursa olsun aşağıdaki destekler sabittir. Bunlar;

1. 1. KDV İstisnası
2. 2. Gümrük Vergisi Muafiyeti

Bunun yanı sıre eğer düzenlenen yatırım teşvik belgesi bölgesel nitelikli ise yukarıda yer alan desteklere ilave olarak aşağıda yer alan destek unsurları da uygulanacaktır. Bunlar;

1. 1. Vergi İndirimi
2. 2. SGK Primi İşveren Hissesi ve İşçi Hissesi Desteği
3. 3. Gelir Vergisi Stopajı Desteği
4. 4. Faiz Desteği

Yatırım Türüne Göre Enerji Teşvikleri

Enerji sektöründe yapılacak yatırımlar temel olarak iki sınıfta değerlendirilebilmektedir. Bunlar; yenilenebilir enerji yatırımları ve diğer enerji yatırımlarıdır. Yenilenebilir enerji yatırımları günümüzde olukça önemli bir hale gelmiştir. Daha temiz, daha çevreci ve sürdürülebilir nitelikli enerji yatırımlarına teşvikler de daha fazla uygulanmaktadır. Bu yatırımların en yaygın ve önemli olanı güneş enerjisi ve rüzgar enerjisidir. Ayrıca, jeotermal enerji ve hidroelektrik enerji yatırımları da bu sınıflandırma içerisinde değerlendirilebilir.

Bir başka enerji yatırım türü de geleneksel yöntemlerle elektrik enerjisi üretimidir. Bunun en yaygın örnekleri de doğalgaz yada kömür ile termik santral işletmesidir. Termik santraller ısı enerjisini elektrik enerjisine dönüştürmek üzere çalışmaktadır. Doğalgaz veya kömür kullamını ile termik santralde elektrik enerjisi üretimi de enerji yatırım teşviklerinden yararlanabilmektedir.

Yatırım Amacına Göre Enerji Teşvikleri

Yatırımın amacına göre enerji yatırımları iki sınıf altında değerlendirilebilmektedir. Bunlar, öz tüketim yani işletmenin ihtiyacını karşılamak üzere yapılacak yatırımlar ve elektrik enerjisi üreterek ticaretini yapmak amacıyla yapılan yatırımlardır. Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmesi ve yatırımların teşvik edilmesi yönünden bir farklılık bulunmamaktadır.

 

© 2000-2021 Teşvik Merkezi. Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılması, çoğaltılması ve doğrudan kullanılması yasaktır.
* Bu sayfa "Enerji Yatırım Teşvikleri" ya da "Enerji Yatırım Teşvik Belgesi"  hakkında detaylı bilgi verilmesi amacıyla teşvik mevzuatı ve uygulamalarına dayalı olarak Teşvik Merkezi uzmanları tarafından hazırlanmıştır. İçerik ve görsellere ilişkin tüm haklar Teşvik Merkezi'ne aittir.